Upadłość konsumencka a darowizny – czy musisz się bać?

Upadłość konsumencka to szansa na wyjście z długów i rozpoczęcie życia na nowo. Często jednak pojawiają się obawy, że wcześniejsze darowizny, prezenty czy sprzedaż majątku po zaniżonej cenie mogą zostać zakwestionowane. To prawda, że syndyk, zarządzający masą upadłościową, ma prawo do kwestionowania czynności prawnych dłużnika, które zostały dokonane na krótko przed ogłoszeniem upadłości.

Czym jest bezskuteczność czynności prawnych?

Bezskuteczność czynności prawnej to sytuacja, w której sąd może uznać, że pewna transakcja dokonana przez dłużnika nie jest ważna dla masy upadłości. Najprościej mówiąc, syndyk może „cofnąć” taką transakcję, a majątek, który wcześniej wyszedł z rąk dłużnika, wróci do masy upadłościowej i zostanie przeznaczony na spłatę wierzycieli. To rozwiązanie chroni wierzycieli przed nieuczciwym uszczuplaniem majątku przez dłużnika.

Kiedy darowizna staje się bezskuteczna?

W kontekście upadłości konsumenckiej, darowizna jest jedną z najczęściej kwestionowanych czynności. Zgodnie z Prawem upadłościowym, darowizny dokonane w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości są z mocy prawa bezskuteczne wobec masy upadłości. Oznacza to, że syndyk nie musi udowadniać, że darczyńca działał na szkodę wierzycieli. Wystarczy, że udowodni, iż darowizna faktycznie miała miejsce w tym okresie.

Co ważne, zasada ta dotyczy nie tylko darowizn, ale również:

• Sprzedaży po zaniżonej cenie: Jeśli dłużnik sprzedał coś znacznie poniżej wartości rynkowej, różnica w cenie może zostać uznana za bezskuteczną darowiznę.
• Ustanowienia zabezpieczenia: Ustanowienie hipoteki lub zastawu na majątku w ciągu roku przed ogłoszeniem upadłości również może zostać zakwestionowane.

Czym różni się skarga pauliańska od bezskuteczności?

Warto rozróżnić bezskuteczność z mocy prawa od skargi pauliańskiej. Skarga pauliańska pozwala wierzycielowi na podważenie czynności dłużnika, które uszczupliły jego majątek na szkodę wierzyciela. Różnica polega na tym, że skarga pauliańska:

• Nie ma ograniczenia czasowego (choć może być wniesiona do 5 lat od daty czynności).
• Wymaga udowodnienia, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba, która otrzymała majątek, wiedziała o tym lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

W przypadku upadłości konsumenckiej syndyk często korzysta z uprawnień do bezskuteczności z mocy prawa, ponieważ jest to szybszy i prostszy sposób na odzyskanie majątku.

Co zrobić, jeśli syndyk kwestionuje darowiznę?

Jeśli syndyk zakwestionuje darowiznę, w pierwszej kolejności należy skontaktować się z prawnikiem specjalizującym się w upadłości konsumenckiej. Istnieją pewne okoliczności, które mogą pozwolić na obronę darowizny, np. jeśli została ona dokonana w ramach zwyczajowych prezentów, których wartość jest niewielka. W wielu przypadkach jednak, jeśli darowizna została dokonana w tzw. okresie „podejrzanym” (rok przed wnioskiem), trudno będzie jej uniknąć bezskuteczności.

Autor: Radca Prawny Daniel Łupiński – Twój Ekspert ds. Upadłości Konsumenckiej, tel. 514 764 875

Pamiętaj ! Upadłość konsumencka to realna szansa na wyjście ze spirali zadłużenia i nowy początek. Z publikowanych artykułów dowiesz się , jak krok po kroku wygląda proces oddłużania, jakie warunki należy spełnić i co zyskujesz, decydując się na ten krok. Poznaj prawo upadłościowe od A do Z.